Jak rozumiano miłosierdzie w Starym Testamencie?
Język hebrajski zna pięć terminów określających miłosierdzie. Są nimi: hesed, rahamim, hanem, hamal i hus. Każdy z tych terminów wskazuje na nieco inne zabarwienie znaczeniowe związane z miłosierdziem.
Najczęściej spotykanym starotestamentalnym terminem, określającym przyjazne uczucie, wyrażające się w udzielaniu pomocy, jest słowo hesed. Określa ono postawę dobroci, jaka cechuje odniesienia między dwiema osobami. W relacjach interpersonalnych wyrażenie to oznacza wzajemną życzliwość, do jakiej są zobowiązani krewni, bliscy i przyjaciele, a w odniesieniu do Boga - miłość synowską. Hesed oznacza również łaskę i miłość, ale na zasadzie zobowiązania do wierności, dlatego, jeśli hesed odnosi się do Boga, to zawsze łączy się z Przymierzem, jakie zawarł On ze swoim ludem. Dla ludzi to Przymierze jest darem i łaską, dla Boga - zobowiązaniem prawnym. Bóg w tym Przymierzu, odwrotnie jak w przypadku człowieka, jest niezmienny, tak jak niezmienna i nieodwołalna jest Jego wierność. Dlatego też hesed przeradza się w obdarowującą i przebaczającą miłość.
Innym określeniem wyrażającym miłosierdzie jest rahamim. Słowo to oznacza dosłownie wnętrzności, serce, jako siedzibę najdelikatniejszych uczuć miłości i miłosierdzia. W tym terminie mieści się jednocześnie gotowość przebaczenia grzechów, spełnienie nadziei, obietnicy, wyzwolenia od wszelkich niebezpieczeństw. Rahamim zawiera w sobie pewien przymus serca do kochania i gotowości przebaczenia win. Jest to miłosierdzie, które później w języku łacińskim zostanie oddane za pomocą słowa misericordia.
Termin lianan wyraża natomiast życzliwe, łaskawe, wielkoduszne usposobienie Boga wobec człowieka i jest równoznaczny ze słowem miłosierdzie.
Kolejnym określeniem zawierającym w sobie treść miłosierdzia jest hebrajskie hamal, posiadające dwa aspekty. Oznacza oszczędzenie wroga - gest miłosierdzia w sensie negatywnym, ze względu na zachowanie od zła, a także akt miłosierdzia -przebaczenie i darowanie mu winy, a więc działanie o charakterze pozytywnym, na jego korzyść. Te dwa aspekty w poszczególnych przypadkach łączą się ze sobą, choć w różnym stopniu.
Ostatnim terminem określającym miłosierdzie w Starym Testamencie jest hus, słowo wyrażające litość i współczucie, przede wszystkim w znaczeniu uczuciowym. W Piśmie Świętym występuje ono bardzo rzadko.
Te określenia występujące w Starym Testamencie wykazują jasno, iż miłosierdzie nie było zarezerwowane jedynie dla narodu wybranego, ale miało charakter uniwersalny. Takie starotestamentalne ujęcie miłosierdzia przekraczało ramy nacjonalizmu żydowskiego, otwierając się jednocześnie na cały świat pogański. Możemy dostrzec, że w Starym Testamencie istnieje ustawiczne ścieranie się sprawiedliwości Boga i Jego miłosierdzia, a pomimo to zawsze przeważa to drugie, pod warunkiem, że ludzie się nawracają. Miłosierdzie starotestamentalne odnosi się do przebaczenia grzechów, zachowania od cierpień, opieki nad człowiekiem, ocalenia od wrogów. Głównym przedmiotem tego miłosierdzia są dobra doczesne, zarówno duchowe, jak i materialne. Dobra wieczne nie są wykluczone, ale nie podkreśla się ich w tak znaczący sposób.
z książki: 101 pytań o Boże Miłosierdzie
autorzy: Piotr Szweda MS i ks. Andrzej Witko
0 komentarze:
Prześlij komentarz
Uwaga: tylko uczestnik tego bloga może przesyłać komentarze.